แนวร่วมการเงินที่เป็นธรรมประเทศไทย

สืบเนื่องจากรายงาน Banking on the Death Trade: How Banks and Governments Enable the Military Junta in Myanmar โดยผู้รายงานพิเศษของสหประชาชาติด้านสิทธิมนุษยชนในเมียนมา ซึ่งระบุว่าธนาคารไทยกลายเป็นผู้ให้บริการทางการเงินหลักในการจัดซื้อจัดจ้างอาวุธและวัสดุที่เกี่ยวข้องกับกองทัพพม่า

ในปี พ.ศ. 2566 คณะวิจัยในโครงการ Fair Finance Thailand (แนวร่วมการเงินที่เป็นธรรมประเทศไทย เว็บไซต์ www.fairfinancethailand.org, “แนวร่วมฯ”) จัดทำการประเมินนโยบายด้านต่าง ๆ ของสถาบันการเงินไทย 11 แห่ง ประกอบด้วยธนาคารพาณิชย์ที่ใหญ่ที่สุดในไทย 8 แห่ง และสถาบันการเงินเฉพาะกิจของรัฐ 3 แห่ง ที่เปิดเผยสู่สาธารณะ นับเป็นปีที่หกที่มีการนำมาตรฐาน Fair Finance Guide International (แนวปฏิบัติของแนวร่วมการเงินที่เป็นธรรมนานาชาติ เว็บไซต์ www.fairfinanceguide.org) มาใช้ในประเทศไทย ตามเกณฑ์ Fair Finance Guide International ฉบับปี ค.ศ. 2023 

เมื่อวันที่ 26 มกราคม 2566 ที่ผ่านมา แนวร่วมการเงินที่เป็นธรรมประเทศไทย (Fair Finance Thailand, “แนวร่วมฯ ”) ได้นำส่งข้อคิดเห็น ต่อเอกสาร "ร่างมาตรฐานการจัดกลุ่มกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม หรือ Thailand Taxonomy ระยะที่ 1

ผลการประเมินนโยบายธนาคารประจำปี พ.ศ. 2565 สะท้อนให้เห็นว่าธนาคารพาณิชย์หลายแห่งมีการปรับปรุงนโยบายสินเชื่อและรายการธุรกิจที่ธนาคารจะไม่ให้การสนับสนุนทางการเงิน (exclusion list) ที่มีความชัดเจนมากกว่าทุกปี โดยเฉพาะการให้ความสำคัญมากขึ้นกับธุรกิจที่ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

แนวคิด “just energy transition” หรือ “การเปลี่ยนผ่านพลังงานที่ยุติธรรม” กำลังถูกนำเสนอเป็นกรอบคิดในการออกแบบและจัดการการเปลี่ยนผ่านพลังงานในแต่ละประเทศ ซึ่งหลักการดังกล่าวควรนำมาใช้ในการพัฒนาและปรับปรุง การจัดกลุ่มกิจกรรมสีเขียวตามนิยามเดียวกัน หรือ Thailand Taxonomy ที่ครอบคลุมกิจกรรมในภาคพลังงานและขนส่ง เพื่อให้ Thailand Taxonomy เป็นเครื่องมือที่สามารถใช้ขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่ยุติธรรมในประเทศไทย

ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีดิจิทัลในปัจจุบัน ประกอบกับพฤติกรรมของผู้บริโภคทั่วโลกที่มีแนวโน้มจะทำธุรกรรมผ่านช่องทางดิจิทัลมากขึ้น ส่งผลให้ผู้ประกอบการ ‘ฟินเทค’ (FinTech) ถูกคาดหวังจากหลายภาคส่วนว่าจะสามารถขยายการให้บริการทางการเงิน (financial inclusion) ไปยังกลุ่มคนที่เข้าไม่ถึงการเงินในระบบ อย่างไรก็ตามในความเป็นจริง ผู้ประกอบการฟินเทคในไทยยังต้องเผชิญกับความท้าทายอยู่หลายประการด้วยกัน

"โครงการเขื่อนหลวงพระบางบนแม่น้ำโขงสายประธาน" กำลังการผลิต 1460 เมกะวัตต์ เป็นหนึ่งในสี่เขื่อนที่ กฟผ. ของไทยจะทำสัญญาซื้อไฟฟ้า โดยมีผู้พัฒนาโครงการคือ บริษัท ซีเค พาวเวอร์ ร่วมกับบริษัท ปิโตรเวียดนาม และอาจมีธนาคารของไทยร่วมเป็นผู้ให้เงินกู้ยืมในการลงทุนครั้งนี้ ที่ตั้งของเขื่อนอยู่เหนือเมืองหลวงพระบางขึ้นไปราว 25 กิโลเมตร ท่ามกลางความกังวลถึงผลกระทบต่อเมืองหลวงพระบาง เมืองมรดกโลก (World Heritage Site) ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน ความจำเป็นด้านพลังงานของไทยและความเสี่ยงอื่นๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น

สถาบันการเงิน (financial institutions) เป็นภาคส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมไปสู่ความยั่งยืน เนื่องจากเป็นตัวกลางการจัดสรรเงินทุนในระบบเศรษฐกิจ อย่างไรก็ตาม ด้วยลักษณะเฉพาะของภาคการเงิน อาทิ การเป็นระบบที่มีความเชื่อมโยงอย่างซับซ้อนในหลายภาคส่วน โครงสร้างที่ตั้งอยู่บนแรงจูงใจที่ผูกไว้กับการทำกำไรและการแข่งขันของตลาด จึงทำให้สถาบันการเงินมีโอกาสพบกับความเสี่ยงจากการทุจริตคอร์รัปชันได้สูง